Kan olijfolie vervallen?

Olijfolie is een volledig natuurlijk product dat niet vervalt, ongeacht de soort of type. De olie heeft een houdbaarheidsdatum, wat iets helemaal anders is en wat we hierna uitleggen.

De producenten en bottelaars van olijfolie zijn volgens de Spaanse wetgeving (K.B. 1334/1999 volgens hetwelke de algemene norm betreffende de etikettering, presentatie en publiciteit van voedingsmiddelen wordt goedgekeurd en welk in art. 11 aanduidt dat “elk voedingsmiddel een minimale houdbaarheidsdatum of vervaldatum dient te vermelden”), verplicht de houdbaarheidsdatum (“ten minste houdbaar tot”) te vermelden, die tussen 12 en 24 maanden ligt afhankelijk van diverse factoren.  Het moet absoluut duidelijk gemaakt worden dat de consumptie na de aangegeven datum geen enkel schadelijk effect heeft voor de gezondheid, omdat we het hier hebben over een houdbaarheidsdatum en niet over een vervaldatum (“te gebruiken tot”).

We proberen deze omstreden (en zelfs ongekende) termen “houdbaarheidsdatum” en “vervaldatum” wat te verhelderen; het zijn namelijk totaal verschillende en vaak verkeerd begrepen concepten.

Hoewel de media hier speciale aandacht aan besteden en de maatschappij zich steeds bewuster wordt van de kwaliteit, herkomst en productie van de producten die we consumeren, besteden we er toch niet altijd de nodige aandacht aan, wat onze gezondheid natuurlijk in gevaar kan brengen.

Wat betekent de vervaldatum (“te gebruiken tot”/TGT-datum)?

Dit wil zeggen dat het product vanaf deze datum niet meer geschikt is voor consumptie en weggegooid dient te worden. Als dit niet gedaan wordt, kan dit leiden tot gezondheidsproblemen. Het product mag gebruikt worden tot de dag die op het etiket of fles/blik staat, maar daarna niet meer. Samen met de vervaldatum moeten de producenten ook een basisbeschrijving geven over de geschikte bewaringsomstandigheden. Zoals we hiervoor al vermeld hebben, vervalt olijfolie niet.

Wat betekent de houdbaarheidsdatum (“ten minste houdbaar tot”/THT-datum)?

De houdbaarheidsdatum is de datum tot dewelke de producent/bottelaar garandeert dat het product zijn kwaliteiten en eigenschappen behoudt, op voorwaarde dat het in de juiste omstandigheden bewaard wordt, zowel in de winkel als thuis. Het fundamentele verschil met de vervaldatum is dat het product geconsumeerd mag blijven worden na deze datum, zonder enig risico voor de gezondheid, hoewel de kwaliteit ervan kan afnemen.

Tot wanneer wordt olijfolie het best gebruikt?

Bij olijfolie ligt de “bij voorkeur te gebruiken”-datum gewoonlijk tussen anderhalf en twee jaar, hoewel de houdbaarheid afhangt van diverse factoren zoals het transport, de correcte bewaring in de winkel alsook thuis, het type fles of blik, het type olie, de soort (zie bewaring van olijfolie)

De houdbaarheid van een voedingsmiddel kan niet wiskundig bepaald worden. Voor de beste bewaring moet er niet alleen rekening gehouden worden met de productiewijze of -proces, maar ook met alle eerder vermelde factoren.

Het zijn de producerende bedrijven of de bottelaars die - rekening houdend met de strikte gezondheids- en kwaliteitscriteria - de houdbaarheidsdata van de levensmiddelen in het algemeen vastleggen en van olie in het bijzonder. Ze houden er hierbij rekening mee dat op het etiket van de flessen of blikken aanbevolen moet worden hoe de olie te bewaren, op een koele, droge plek tussen 18 en 20º, weg uit het zonlicht en beschermd tegen sterke geuren. Er wordt een geschikte datum vastgelegd voor de consumptie met een zekere veiligheidsmarge, waarbij altijd advies wordt gegeven aan de klant, opdat hij de olie zou consumeren vóór de aangegeven datum om alle smaken, ondertonen en aroma's van het product ten volle te kunnen proeven. Het verstrijken van de datum op het product betekent niet dat het niet meer geschikt is voor consumptie.

Waarmee moet rekening gehouden worden om een vervaldatum en een houdbaarheidsdatum vast te leggen voor olijfolie?

Niet alle oliën hebben dezelfde levensduur. De producent/bottelaar moet ermee rekening houden dat de levensduur van een olie ook afhangt van andere factoren buiten de geschikte bewaring volgens wat in de vorige paragraaf uitgelegd werd. Deze factoren zijn:

• Oogst: aangezien olijfolie een volledig natuurlijk product is, olijvensap zonder bewaarmiddelen of stabilisatoren - hangen de versheid en levensduur van het product grotendeels af van de huidige oogst of campagne en niet van voorafgaande. Hoewel het wettelijk niet verplicht is op het etiket van de olie de campagne van waar ze afkomstig is aan te duiden, vermelden we dit bij Las Valdesas wel uitdrukkelijk, opdat de klant zou weten dat hij een verse olie met de nodige garanties consumeert.
• Soort olie: de extra vierge olijfolie van Las Valdesas heeft een grotere stabiliteit dankzij haar hoger antioxidantengehalte. Daardoor blijft ze in een betere staat tot de houdbaarheidsdatum dan andere olijfoliën zoals olie uit olijvenpulp, pure olijfolie of vierge olijfolie.
• Oliesoort: er zijn variëteiten binnen extra vierge olijfolie die dankzij hun specifieke eigenschappen beter bewaard blijven dan andere. De variëteit picual bijvoorbeeld behoudt haar aroma en smaak langer dan andere onstabielere soorten zoals de arbequina, dit dankzij haar hoger gehalte aan antioxidanten, oliezuur en polyfenolen. Dit wil niet zeggen dat de ene soort olie beter is dan de andere, maar dat we gewoon rekening moeten houden met haar eigenschappen om ze te consumeren binnen de aanbevolen periodes.
• Soort fles of blik: tegenwoordig is elke soort fles of blik die voldoet aan de voorschriften betreffende de recipiënten van olie perfect geschikt. Maar afhankelijk van het verwachte gebruik van het product zijn sommige meer aan te raden dan andere. Als u de olie voor een langere periode en in betere omstandigheden wilt bewaren, bevelen we blikken of donker glas aan. Als u de olie echter snel wenst te gebruiken en de kosten wenst te drukken, bevelen we de lijn van petflessen aan, op voorwaarde dat u ze op geschikte wijze bewaart, niet blootstelt aan hoge temperaturen en beschermt tegen dag- en kunstlicht.