Welke soorten olijfolie zijn er?

Er bestaat veel verwarring over welke soorten olijfolie er zijn en wat de verschillen zijn. Dus wilden we er graag een samenvatting van maken. Ze zijn geclassificeerd in families.

Vierge olijfoliën die verkregen zijn alleen door mechanische processen

Deze familie olijfoliën zijn de natuurlijkste. De oliën zijn zoals sinaasappelsap, gewoon geperst en zonder enig gebruik van chemische stoffen. Ze worden gemaakt in olijfoliemolens. Er zijn drie soorten naargelang de kwaliteit. Van hoogste naar laagste kwaliteit zijn dit:

• Extra vierge olijfolie. Dit is de soort olijfolie van de hoogste kwaliteit. Ze heeft een zuurgraad onder 0,8º en een onberispelijke smaak en geur. Ze wordt verkocht aan de eindklant. (meer informatie)
• Vierge olijfolie. Van lagere kwaliteit dan de vorige olie; deze olie mag een zuurgraad van maximum 2 graden hebben en lichte geur- en smaakgebreken. Ze wordt verkocht aan de eindklant. (meer informatie)
• Lampante vierge olijfolie. Ze heeft een zuurgraad boven 2 graden en een onaangename smaak en geur. Ze is niet geschikt voor consumptie en moet geraffineerd worden. (meer informatie)

Olijfolie die geëxtraheerd is door middel van chemische processen

De resten die achterblijven in de oliemolen nadat de vierge olijfolie geëxtraheerd is, heet alperujo en bevat vanbinnen nog olijfolie. Deze olie wordt geëxtraheerd met oplosmiddelen en extractiemachines en heet olie afkomstig van afvallen van olijven. Ze mag niet verkocht worden en moet altijd geraffineerd worden. (meer informatie over olie uit afvallen van olijven)

Geraffineerde olijfolie

Lampante vierge olijfolie en olie afkomstig van afvallen van olijven moeten geraffineerd worden in raffinaderijen, omdat hun smaak en geur heel onaangenaam zijn.

Als resultaat van het raffinageproces van deze oliën krijgt men:

Geraffineerde olijfolie. Deze olie is afkomstig van het raffineren van lampante vierge olijfolie. Het is een kleur-, geur- en smaakloze olie.  Ze mag niet verkocht worden aan de eindconsument.

Geraffineerde olie afkomstig van afvallen van olijven. Deze olie ontstaat door het raffineren van olie afkomstig van afvallen van olijven en is net als de vorige soort een kleur-, geur- en smaakloze olie die evenmin verkocht mag worden aan de eindconsument.

Meer informatie over het raffineren van olijfolie vindt u hier.

Soorten olijfolie die mengsels zijn van de voorafgaande soorten. Ze mogen verkocht worden

Olijfolie. Dit is het type olijfolie dat (helaas) het meest verkocht wordt in Spanje. Het is een mengsel van geraffineerde olijfolie en vierge of extra vierge olijfolie. De proportie, die gewoonlijk niet aangegeven wordt op het etiket, schommelt tussen 10 en 15% vierge olie, en de rest is geraffineerde olie. (meer informatie over het type “olijfolie”)

Olie afkomstig van afvallen van olijven. Net zoals bij olijfolie is dit een mengsel van geraffineerde olie uit afvallen van olijven met een bepaald percentage vierge of extra vierge olijfolie.

Samenvatting

Er bestaan acht soorten olijfolie, waarvan er drie vierge zijn (extra vierge, vierge en lampante), één soort is chemisch geëxtraheerd (rauwe olie), twee zijn geraffineerd (geraffineerde olijfolie en olie afkomstig van afvallen van olijven)

Van de acht soorten olijfolie mogen er maar vier verkocht worden aan particuliere consumenten. Daarom zijn de soorten olijfolie:

• Extra vierge olijfolie (vierge)
• Vierge olijfolie (vierge)
• Olijfolie (mengsel van geraffineerde en vierge olie)
• Olie afkomstig van afvallen van olijven (mengsel van geraffineerde olie uit afvallen van olijven en vierge olie) 

Classificaties of subtypes van extra vierge olijfolie

Onder het type extra kunnen de oliën gemaakt zijn volgens bepaalde richtlijnen of normen:

- Koude persing. Geproduceerd door persing op een temperatuur onder 27º C.

- Koude extractie. Geproduceerd door extractie op een temperatuur onder 27º C. (meer informatie)

- Geïntegreerde productie. Geproduceerd volgens de richtlijnen van dit regelgevend kader.

- Ecologisch. Geproduceerd volgens de richtlijnen van dit regelgevend kader. Er bestaat ook ecologische vierge olijfolie, die niet extra vierge is. (meer informatie over biologische olijfolie)

- Met oorsprongsbenaming. Geproduceerd volgens de richtlijnen van de regelgevende instantie.

Andere subtypes van extra vierge olijfolie zonder regelgevend kader

-Gefilterde of ongefilterde extra vierge olijfolie. (meer informatie)

-Olijfolie die geproduceerd is uit één enkele olijfsoort  (picual, hojiblanca, arbequina, etc.) (meer informatie)

-Oliën van vroege oogst, min of meer, van oktober tot begin november. (Meer informatie over olie van vroege oogst)

-Van eerste persing of eerste extractie. De meeste, om niet te zeggen alle extra vierge olijfoliën, zijn van eerste extractie of persing (van deze laatste bestaan er bijna geen). Olie van tweede extractie of persing levert lampante olijfolie op, maar als men heel voorzichtig te werk gaat, kan men in uitzonderlijke gevallen een vierge olijfolie verkrijgen. Wat is het verschil tussen olie van eerste persing of eerste extractie?

Andere min of meer betwistbare subtypes

De verkooptechnieken werken aanduidingen en beweringen op de etiketten van olijfolie in de hand.  Enkele van de meest verspreide zijn:

- Olijfolie afkomstig van honderd- of duizendjarige olijfgaarden. Volgens ons heeft de ouderdom van de olijfgaard geen invloed op de kwaliteit van een olie.

- Olijfolie afkomstig van olijfgaarden in een bepaalde landbouwstreek of gebergte. Tussen deze oliën kunnen er verschillen bestaan die de gemiddelde consument echter niet merkt.

- Olijfolie afkomstig van olijfgaarden in droog land of geïrrigeerd gebied. Tussen deze oliën kunnen er verschillen bestaan die de gemiddelde consument echter niet merkt.

Oude benamingen

Pure olijfolie is de oude benaming van olijfolie. Deze naam is in onbruik geraakt in 1987, het jaar waarin de nieuwe benamingen voor olijfolie werden goedgekeurd.

Het is maar vreemd dat een mengsel van verschillende olijfoliën “pure olijfolie” werd genoemd. Zeker is dat in dat tijdperk de voornaamste fraude bestond uit het mengen van olijfolie met andere goedkopere plantaardige oliën. Als voorbeeld is er altijd het triestige geval van olie die vervalst was met gedenatureerde koolzaadolie.